| Poradnik działkowca |
Kalendarz ogrodniczy
Warzywa polecane do uprawy
Drzewa i krzewy owocowe
Zioła
Rośliny ozdobne
Rośliny egzotyczne
Uprawa hydroponiczna roślin
Hodowla zwierząt
Porady dla działkowców |
ZIELONE SAŁATY
Sałaty możemy zbierać aż do jesieni, a nawet i zimy. Typowe sałaty to: masłowa, krucha, rzymska czyli endywia letnia i zimowa, ale i inne warzywa liściowe: cykoria sałatowa, kapusta pekińska, roszponka, które przyrządza się i spożywa na surowo. Najodpowiedniejsze do ich uprawy są gleby próchnicze, przewiewne, żyzne, zasobne w składniki pokarmowe, dostatecznie wilgotne, nie zaskorupiające się i nie kwaśne. Rozwijają się one prawidłowo, gdy w glebie jest dużo łatwo przyswajalnych składników pokarmowych. Dobre wyniki otrzymuje się przy uprawie na zagonku nawiezionym jesienią rozłożonym obornikiem, lub po warzywach uprawianych w poprzednim roku na oborniku, na przykład po ogórkach, porach, kapustnych. Z wiosną z korzyścią dla plonu można zastosować dojrzały kompost; należy go wymieszać z wierzchnią warstwą gleby. Konieczny jest dodatek nawozów mineralnych w gotowych mieszankach lub w pojedynczych składnikach w orientacyjnej dawce po 0,2 do 0,3 kg na 10 m2, lub wyższych, zależnie od zasobności gleby. Nawozy azotowe muszą być stosowane w dwóch dawkach: przed siewem czy sadzeniem i pogłównie, po przerywce lub po przyjęciu się rozsady - w 2-3 tygodnie po posadzeniu.
Sałata lubi dużo światła, nie należy więc uprawiać jej w miejscach zacienionych i w zagęszczeniu. Sałaty masłowe i kruche można siać wprost na zagon albo używać rozsady wyhodowanej od kwietnia na rozsadniku. Uprawa z rozsady daje wiele korzyści, ponieważ rośliny krócej zajmują zagony i w tym czasie można wykorzystać je pod inne uprawy, poza tym sałata lepiej wiąże główki. Nasiona sałaty są drobne, toteż przy siewie wprost do gruntu, powierzchnia ziemi musi być bardzo starannie wyrównana. Na 10 m2 wysiewa się około 3 gramów sałaty masłowej w rzędy co 20-25 cm i około 2 gramów sałaty kruchej w rzędy co 40-45 cm. Głębokość siewu 0,5 cm. Gdy wyrosną 3-4 właściwe liście, trzeba rośliny natychmiast przerwać; odległość między roślinami sałaty masłowej powinna wynosić 20, kruchej - 30 cm. Przerywkę należy przeprowadzić w porę, gdyż opóźnienie powoduje osłabienie roślin i złe wiązanie główki. Aby otrzymać rozsadę wystarczającą do obsadzenia 10 m2 na rozsadniku wysiewa się 0,4 g nasion sałaty masłowej i 0,2 g kruchej, zwracając uwagę, aby rośliny w rzędach nie były zagęszczone i miały dość miejsca do dobrego rozwoju. Rozsadę silną, nie wybiegniętą, wysadza się do gruntu w podanych wyżej odległościach, nie głębiej niż rosła poprzednio. W maju, a potem w połowie lipca (na zbiór jesienią) sieje się odmiany późniejsze sałat masłowych, odporne na wyższe temperatury i długi dzień (nie tak szybko wybijającą w pędy nasienne): Cud Voor-burgu, Nochowską, Bauceńską, Dippego. Sałatę masłową zimową Nansena, którą zbiera się wiosną, wysiewa się w początkach września. Zimuje w gruncie, pod lekkim przykryciem. Sałatę kruchą: Golden State, Vanguard, Climax sieje się od połowy maja do połowy czerwca. Jest ona odporna na wybijanie w pędy nasienne, doskonale nadaje się do uprawy letniej i jesiennej, liście są duże, sztywne, fryzowane, kruche, soczyste i bardzo smaczne. Tworzy duże (do 1 kg) zwarte głowy, podobne do kapusty wczesnej. Sałata rzymska - inaczej endywia letnia - tworzy wydłużone, luźne główki, złożone z miękkich delikatnych, intensywnie zielonych liści. Siać można do końca maja na rozsadniku lub wprost na zagon, w rzędy co 30 cm, w rzędzie przerwać zostawiając rośliny co 20 cm. Na 10 m2 potrzeba 4 g nasion. |