Poradnik działkowca

Szałwia lekarska (Salvia officinalis)

     Jest to krzewinka (roślina wieloletnia, której dolne, zdrewniałe części łodyg nie giną na zimę) silnie rozgałęziona i bogato ulistniona, dochodząca do 60 cm wysokości. Łodygi są u nasady zdrewniałe, liście mniej lub więcej omszone. Kwiaty fioletowe wyrastają na szczytach pędów. Kwitnie przez czerwiec i lipiec. Cała roślina, a zwłaszcza liście wydzielają silny zapach, przypominający nieco kamforę, specjalnie wyraźny po roztarciu rośliny na dłoni. Po tej właściwości rozpoznaje się z łatwością szałwię lekarską od innych gatunków szałwii. Surowcem leczniczym są liście. Jest to roślina miododajna. Liście szałwii mają w lecznictwie zastosowanie głównie jako lek ściągający, przeciwzapalny i dezynfekujący. Dzięki tym właściwościom stosuje się napar szałwii do płukania jamy ustnej przy przeziębieniach, zapaleniu dziąseł, poza tym do przemywania nie gojących się ran i owrzodzeń. Do wewnątrz stosuje się napar szałwii (często w połączeniu z odwarem czarnych jagód) przy przewlekłych biegunkach.
     Szałwię rozmnaża się z nasion. Sieje się je w inspektach wczesną wiosną w stosunku 10 g na 1 okno. W razie braku inspektów można szałwię wysiewać (1 g nasion) w skrzyneczce (ustawionej na oknie w mieszkaniu). Można też siać w drugiej połowie kwietnia na rozsadniku. Nasiona kiełkują po upływie 6-10 dni.
Rozsadę otrzymaną w inspektach lub w mieszkaniu wysadza się w drugiej połowie maja. Sadzi się w odstępach 40 X 30 cm. Na zagon długości 1 m potrzeba 7 roślin.
Szałwia lekarska nadaje się do obsadzania rabat kwiatowych jako roślina obwódkowa lub jako niski „żywopłot" wzdłuż ścieżki.
     Pielęgnowanie polega na spulchnianiu i odchwaszczaniu gleby. Mimo iż szałwia lekarska pochodzi z południowej Europy, jest na ogół u nas zaaklimatyzowana, wskazane jest jednak przed zimą płytkie obsypanie roślin i przykrycie ich liśćmi. Na wiosnę zdejmuje się nakrycie i kopczyki rozrzuca.
     Zbiory następują w drugim roku uprawy, ścina się rośliny przed wydaniem pędów kwiatowych, na wysokości 5—6 cm nad ziemią. Następny zbiór wykonuje się w miarę odrastania roślin. Ostatni zbiór nie może nastąpić później niż w sierpniu. Szałwia ścięta we wrześniu daje do zimy zbyt słaby przyrost i podczas silniejszych mrozów często wymarza. Po wysuszeniu ziela liście obrywa się. Z 4,5 kg świeżych liści otrzymuje się 1 kg suszu.

Pozostałe porady dla działkowców