Poradnik działkowca

Mięta pieprzowa (Mentha piperita)

     W Polsce jest głównie rozpowszechniona i uprawiana tzw. mięta pieprzowa angielska czarna. Jest to roślina wieloletnia o liściach i łodygach ciemnozielonych z odcieniem buraczkowofioletowym, zwłaszcza na ogonkach liściowych i na spodniej stronie liścia. Poza tym odznacza się charakterystycznym silnym zapachem oraz orzeźwiającym i chłodzącym smakiem mentolowym dzięki zawartości olejku miętowego w liściach. Surowcem leczniczym są liście mięty pieprzowej otrzymywane przy zbiorze ziela.
     Mięta pieprzowa ma dwa rodzaje łodyg: jedne prosto wzniesione, bogato ulistnione, zakończone kłoskiem kwiatowym o niepozornych fioletowych kwiatach, inne - płożące się na powierzchni ziemi, rzadziej i drobno ulistnione, odznaczające się wielką zdolnością ukorzeniania się i wydawania nowych pędów kwiatowych. Mięta ma poza tym liczne rozłogi podziemne. Rozłogi nadziemne i podziemne służą do rozmnażania tej rośliny. Ulistnione łodygi giną podczas zimy i na wiosnę rozwijają się nowe z rozłogów podziemnych.
     Miętę pieprzową rozmnaża się najlepiej wegetatywnie, tj. przez sadzonki z rozłogów lub też praktykuje się otrzymywanie sadzonek ze szczytów pędów. Sadzonki te zakorzeniają się w inspektach lub na cienistym rozsadniku przy starannym pielęgnowaniu. Ponieważ mięta jest rośliną bardzo „żarłoczną", a przy tym sprzyja zachwaszczeniu gleby, zaleca się jednoroczną uprawę mięty, przenosząc sadzonki co roku na inne miejsce. W wyjątkowo korzystnych warunkach przy zasilaniu kompostem i starannym pieleniu można ją pozostawić na jednym miejscu przez dwa lata.
Sadzi się ukorzenione sadzonki wiosną (kwiecień do połowy maja) w rzędach o odległości 40 cm na zagonie długości 3 m, w rowki do 7 cm głębokości. Ukorzenione sadzonki rozkłada się skośnie na dnie rowka co 20 cm i przykrywa ziemią zgarniętą z powierzchni zagonu, po czym obciska się je dłonią. Nad powierzchnią zagonu pozostaje widoczna tylko część wierzchołkowa sadzonki. Przez głębsze sadzenie zapewniamy mięcie korzystanie z wody zawartej w glebie, co przyspiesza jej przyjęcie się i powoduje bujniejszy wzrost.
     Na jednym zagonie o długości 3 m potrzeba 45 sadzonek. Pielęgnowanie polega na obfitym podlewaniu w okresie suszy, pieleniu, spulchnieniu powierzchni gleby oraz płytkim przysypywaniu ścielących się łodyg (rozłogów), co przyspiesza ich ukorzenianie się i zwiększa plon ziela. Na zimę wskazane jest obsypanie roślin matecznych ziemią lub przykrycie liśćmi lub kompostem.
     Pierwszy termin zbioru przypada w okresie ukazywania się na głównym pędzie pączków kwiatowych, tj. między 15 a 20 czerwca. Ścina się łodygi ostrym nożem na wysokości około 5 cm nad ziemią. W ciągu jednego okresu wegetacyjnego można mieć 3 a nawet 4 zbiory. Najładniejszy surowiec otrzymuje się przez obrywanie liści ze świeżo ściętych łodyg. Uważamy przy tym, aby się nie zgniotły i nie zagrzały w koszyku. Można również obrywać liście z ususzonego ziela. Liście mięty, jak również całe ziele suszy się rozkładając je pojedynczą warstwą na czystym i bezbarwnym papierze w cieniu lub na przewiewnym strychu. Z 4,5 kg świeżych liści otrzymuje się 1 kg suszu.
     Napar liści mięty pieprzowej ma szerokie zastosowanie w lecznictwie jako środek przeciwkurczowy przy dolegliwościach przewodu pokarmowego, kurczach żołądkowych, nudnościach, wymiotach, poza tym działa przeciwfermentacyjnie i dezynfekująco. Liście mięty są dodawane często do mieszanek ziołowych w celu poprawienia smaku i zapachu naparu. Szerokie zastosowanie ma lekki i słodzony napar mięty (herbata miętowa) jako orzeźwiający, a przy tym smaczny i zdrowy napój (1/2 łyżeczki rozdrobnionego surowca zalewa się 1 szklanką wrzącej wody, trzymając pod przykryciem na parze przez 10 - 15 minut).

Pozostałe porady dla działkowców