Poradnik działkowca

Drzewa i krzewy liściaste. Od żywopłotów z reguły wymaga się, aby tworzyły, pełne, zwarte, gęste, nieprzenikliwe ściany. Takie żywopłoty można zawsze otrzymać, ale trzeba je odpowiednio ciąć i to nie wtedy, kiedy mamy czas, ale wtedy, kiedy jest właściwa pora cięcia.
     Cięcie roślin drzewiastych jest najważniejszym, a jednocześnie i najtrudniejszym elementem pielęgnowania żywopłotów. Rośliny zaraz po wysadzeniu winny być krótko przycięte, a więc na 10—15 cm nad ziemią, aby je zmusić w ten sposób do silnego krzewienia się od samej nasady korzeniowej. Przez takie krótkie przycięcie uzyskujemy równy rozrost pędów, które utworzą zwarty żywopłot w ciągu 3—4 lat.
     Żywopłot, który od pierwszego roku nie został cięty i formowany, nie rozkrzewi się dołem i nie wytworzy pięknej równomiernej ściany. Do zwartego żywopłotu dochodzi się powoli przez coroczne przycinanie zarówno na wysokość, jak i na szerokość. W ten tylko sposób można osiągnąć scalone żywopłoty bez usterek.
     Jeżeli nie przeprowadza się prawidłowego cięcia i to w odpowiednim czasie, to żywopłoty takie u dołu nie rozgałęziają się, są rzadkie i nie spełniają roli ogrodzenia. U niższych żywopłotów, których wysokość wynosi 100—125 cm przycinanie ściśle pod pion jest dobre i możliwe, nigdy jednak u żywopłotów wyższych, a już szczególnie u przekraczających 2 metry.
     Takie żywopłoty poprawnie pielęgnowane i przycinane powinny mieć w przekroju kształt trapezu, a więc u dołu winny być szersze niż u góry. Różnica między szerokością u podstawy i u samej góry winna wynosić u żywopłotów dwumetrowej wysokości około 60 cm, u niższych zaś 15—20 cm.
     Powyższe wskazówki odnoszą się do żywopłotów ciętych w kształt regularny i regularnie przeprowadzonego cięcia. Nie dotyczy ono żywopłotów złożonych z niektórych krzewów ozdobnych, które kwitną, ani też nie odnosi się to także do wysokich szpalerów i osłon założonych wyłącznie dla ochrony przed wiatrem, kurzem ulicznym itd., a więc przy ogrodach, sadach, winnicach itp. Dużo zależy przy tym także od wyboru drzew na żywopłot, gdyż niektóre z nich nie łatwo poddają się regularnemu cięciu i nie dają się zmusić do uformowanej określonej formy.
     Główne przycinanie przeprowadza się u prawidłowo utrzymywanych żywopłotów w drugiej połowie lata pod koniec czerwca lub na początku lipca, drugie zaś cięcie prowadzi się, jeśli zachodzi potrzeba, wczesną wiosną przed ruszeniem wegetacji. Bez względu na drzewa lub krzewy, jakie wchodzą w skład żywopłotu, podstawowe zasady przycinania ich zawsze są te same. Gdyby ten lub inny gatunek drzewa lub krzewu cięcia nie znosił, wówczas nie nadawałby się on na żywopłot.

Drzewa i krzewy iglaste. Zaraz po wysadzeniu wczesno-jesiennym względnie na wiosnę, gdy zachodzi potrzeba, pamiętać należy o przycięciu świeżo posadzonych roślin w celu nadania im już w młodości właściwego kształtu. Chodzi tu jednak nie o wszystkie drzewa i krzewy iglaste np. cis pospolity, bardzo dobrze znosi strzyżenie i daje ścisłe, należycie zwarte ściany jak i różne figury. Natomiast inaczej musimy postąpić przy prowadzeniu żywopłotów, np. świerkowych czy żywotnikowych. Te drzewa przy starannej uprawie gleby rosną przeważnie już od swej młodości. Tworząc gęste rozgałęzienia nie obnażają się od dołu, więc też z przycinaniem ich raczej się nie spieszmy. Jedynie przycinamy wierzchołki u tych roślin, które zbyt wybujałe dały pędy u góry a nie mają bocznych rozgałęzień albo są dość słabe. U takich roślin normalnie przeprowadzamy cięcie w połowie łata. Jeżeli jednak świerki lub żywotniki rosną normalnie, a więc gęsto się rozgałęziają, w takim razie pierwsze cięcie u nich stosuje się dopiero po upływie 2—3 lat, gdy osiągną wysokość 120—140 cm. Przeprowadza się je przycinając wierzchołki wzrostu i boczne gałęzie do równej linii, aby nadać w ten sposób żywopłotowi właściwy kształt, a przy tym stworzyć pożądaną zaporę.
     Pamiętać należy o tym, by nie zaniedbać w terminie cięcia, bo jeśli się go nie przeprowadzi we właściwym czasie, później u tych drzew niewiele da się właściwie już zrobić i żywopłot idzie na marne. Jeżeli żywopłot posadzony został dwoma rzędami a przy tym dość gęsto, to przy stałym rozgałęzianiu się z czasem wypełni on wszelkie luki i może być dostatecznie gęsty nawet bez przycinania wybujałych wierzchołków. W wypadku jednak, gdy żywopłot posadzony został dość rzadko, a przy tym tylko jednym rzędem, będzie on zbyt luźny, no i oczywiście nie praktyczny.
     W młodości a więc w pierwszych dwóch latach po wysadzeniu żywopłotu należy żywopłot np. ze świerka odpowiednio formować przez cięcie, ale niezbyt jednak ostro pozwalając wierzchołkowi wzrostu, jak i bocznym pędom na dobre rozgałęzianie się. Zupełnie te same uwagi odnoszą się do żywopłotu z żywotnika.
     Podczas zimy żywopłoty iglaste tracą często pędy wierzchołkowe a nawet i boczne z powodu dużej ilości zalegającego śniegu lub z powodu uszkodzenia przez ptactwo. Jeśli się to zdarzy, można pobudzić uszkodzone rośliny do wytworzenia np. nowego wierzchołka. Cel ten można osiągnąć drogą skrócenia gałązek bocznych lub odwrotnie — wierzchołka wzrostu, co wpływa na przywrócenie właściwej równowagi między wierzchołkiem wzrostu, a gałązkami bocznymi. Przy cisach, cyprysikach, jałowcach oraz żywotnikach można przez przycinanie końcowego pędu osiągnąć nowe pędy boczne, które znacznie upiększają żywopłot w swej formie. Cięcie takie znoszą jednak tylko drzewka i krzewy iglaste zdrowe i dobrze odżywione.

Pozostałe porady dla działkowców