| Poradnik działkowca |
Kalendarz ogrodniczy
Warzywa polecane do uprawy
Drzewa i krzewy owocowe
Zioła
Rośliny ozdobne
Rośliny egzotyczne
Uprawa hydroponiczna roślin
Hodowla zwierząt
Porady dla działkowców |
Główne zadania
- W pierwszych dniach września wysiewać bezpośrednio na zagon lub na razsadnik mrozoodporną sałatę zimową Nansena albo inne ozime odmiany niemieckie i francuskie. Na 10 m2 - wysiewa się 2-3 gramy nasion w rzędy co 20 cm. W fazie 3-4 liści rośliny przerywa się co 10-15 cm. Gdy przymrozki zetną ziemię, należy zagon okryć gałązkami drzew i krzewów iglastych, słomą, łętami. Sałata z siewu ozimego daje najwcześniejszy wiosenny zbiór z gruntu.
- W początkach miesiąca można wysiewać jeszcze rzodkiewkę. W razie suszy rośliny trzeba podlewać. Przy wczesnych przymrozkach osłonić folią. - W II połowie września siejemy ozimy szpinak na najwcześniejszy, kwietniowy zbiór. Najlepsze odmiany to Olbrzym Zimowy i Matador 30. Zagon zasilić kompostem i nawozami fosforowo-potasowymi. Na 10 m2 wysiewać około 30 g nasion w rzędy co 20 cm. - W I połowie września sadzimy karpy rabarbaru, zaprawiając dołki dobrze rozłożonym obornikiem lub kompostem i nawozami mineralnymi. Pąki wierzchołkowe powinny znajdować się 2 cm pod powierzchnią ziemi. - Rozmnażamy - przez podział - silne kępy szczypiorku, najlepiej do połowy miesiąca. - Do połowy września nie czekając na załamanie się szczypioru we wszystkich roślinach należy sprzątnąć cebulę na zimowe przechowanie. Wyrwaną dosuszać przez 7-10 dni na zagonie, potem w pomieszczeniu chłodnym, przewiewnym. Szczypior ucinać po całkowitym wysuszeniu. - Przed spodziewanymi przymrozkami trzeba zebrać pomidory i ogórki, a zagon z fasolą szparagową - jeśli strąki jeszcze nie dorosły - osłonić folią. Pomidory do dojrzewania przechowywać w temperaturze 15-18°C. - Na początku miesiąca ogłowić kapustę brukselską ucinając sam wierzchołek rośliny, nie całą rozetę! - W miarę potrzeby na 2-3 tygodnie przed zamierzonym zbiorem bielić endywię zimową, związując rozety. - Starannie przerobić kompost nawilżając go, jeśli jest suchy. W czasie ciepłej, wrześniowej pogody kompost szybko się rozłoży. - Przygotować pomieszczenia do przechowania warzyw przez zimę, przy wysokich zbiorach pomyśleć o kopcach albo beczce na działce. - Najważniejszą sprawą jest przygotowanie pomieszczenia do przechowania owoców. Najlepsze wyniki uzyskuje się przy temperaturze 1-5° i dość dużej wilgotności powietrza. W każdym razie temperatura nie powinna przekraczać 10°C. - Jabłka i gruszki zbierać przed osiągnięciem dojrzałości konsumpcyjnej. Wskazówką do rozpoczęcia zbiorów jest opadanie pierwszych, zdrowych, dobrze wykształconych owoców, nie uszkodzonych przez owocówkę oraz łatwość odchodzenia szypułki od pędu. - Opracować plan nowych nasadzeń drzew i krzewów owocowych, z dokładnym określeniem nie tylko gatunków, ale i odmian, różniących się znacznie terminem zbioru, plennością, odpornością na warunki glebowe i klimatyczne, choroby itp. Przy jabłkach i gruszkach wziąć pod uwagę możliwości przechowania owoców. - Przygotować glebę do jesiennego sadzenia drzew i krzewów. Jeśli nie była nawożona nawozami organicznymi pod przedplon, należy jak najspieszniej dodać dobrze przetrawiony obornik lub kompost i nawozy mineralne. - W pierwszej połowie miesiąca z rozsadnika lub skrzyni inspektowej przesadzić kwiaty dwuletnie na zagony zapasowe lub na miejsca stałe. Na zagonach zapasowych rośliny mogą pozostać do wiosny w odstępach 15 cm. Na miejsca stałe wysadzać w odstępach odpowiednich dla danego gatunku. Po ścięciu ziemi przez przymrozki przyrzucić uprawy te cienką warstwą łętów, słomiastego obornika, zmierzwionej słomy, gałązkami krzewów lub drzew iglastych. - Sadzić i rozmnażać byliny kwitnące wiosną i latem. Pierwsza połowa miesiąca jest ostatnim terminem sadzenia peon III. - Przygotować glebę pod sadzenie cebulek kwiatowych. Zasilić ją bardzo dobrze rozłożonym kompostem oraz nawozami fosforowo-potasowymi, azotowe stosuje się wiosną. - W pierwszej połowie miesiąca sadzić narcyzy oraz niskie rośliny cebulkowe, od połowy września - tulipany. Wskazane jest zaprawianie cebul środkami przeciw chorobom grzybowym - Beniate, Captan, Cere-san-Nassbeize, a nawet 0,5% Chinosolem. - Nie później niż do połowy miesiąca, gdy liście są jeszcze zielone, wykopywać bulwy mieczyków. Po wykopaniu i obcięciu części nadziemnej dosuszać bulwy w pomieszczeniach suchych i przewiewnych. - Po pierwszych przymrozkach wykopać karpy dalii. Po osuszeniu i oczyszczeniu przechowywać je w torfie lub piasku, w chłodnej piwnicy. - Sadzić drzewa i krzewy iglaste. LeszczynaWymagania klimatyczne i glebowe Leszczyna jest krzewem pospolicie występującym w naszych lasach. Wynika stąd, że jest ona dobrze dostosowana do klimatu. Leszczyna nie obawia się ani mrozu, ani suszy, ani innych niesprzyjających warunków środowiska. Rodzi bardzo smaczne orzechy laskowe. Nie daje ona jednak wysokich plonów, ponieważ kwitnie wcześnie, już w końcu lutego lub w marcu, wskutek czego jej kwiaty niszczone są często przez przymrozki. Kwiaty leszczyny występują, podobnie jak u orzecha włoskiego, w postaci długich kwiatostanów męskich oraz w postaci małych kwiatostanów żeńskich, z których wystają karminowe znamiona. Na te znamiona wiatr przenosi pyłek z długich bazi. Działkowcy często sadzą leszczynę, ponieważ jej orzechy są bardzo smaczne. Najlepiej udaje się leszczyna w najcieplejszych rejonach Polski, głównie na południo-zachodzie. Leszczyna nie ma żadnych specjalnych wymagań glebowych. Rośnie na każdej glebie, byle nie na zbyt jałowych piaskach i nie na podmokłej glebie. Nawożenie Dla dobrego owocowania konieczne jest nawożenie leszczyny zarówno obornikiem i kompostem, jak i nawozami mineralnymi. Stosujemy dawki podobne jak przy innych krzewach owocowych. Uprawa Leszczynę rozmnażamy najczęściej przez odkłady. Przyginamy do ziemi młode jej pędy, kulkujemy i przysypujemy ziemią. Po roku czy po dwóch latach przygięte pędy wypuszczają korzenie, wówczas odcinamy je od macierzystego krzewu, wykopujemy i sadzimy w nowym miejscu. Leszczyna rośnie zwykle w postaci naturalnego krzewu, z którego wycinamy od czasu do czasu po kilka gałęzi, aby nie dopuścić do zbyt wielkiego zagęszczenia. Poza tym nie stosujemy żadnego formowania ani cięcia. Zbiory Leszczyna zaczyna owocować dość późno, bo dopiero w 8 lub 10 roku życia. Orzechy dojrzewają w końcu sierpnia lub w początku września. Najczęstszym błędem jest zbyt wczesne ich zbieranie z drzewa. Najlepsze są zupełnie dojrzałe i wypełnione orzechy, gdy opadną same z krzewów na ziemię. Przechowywać je można bardzo długo, byle pomieszczenie nie było zbyt wilgotne. Ochrona przed szkodnikami Najprostszym sposobem ochrony jest spryskiwanie wyciągiem z pokrzyw. Powszechnie znane jest robaczywienie orzechów laskowych. Słonkowiec orzechowiec i jego larwy są najgroźniejszym szkodnikiem leszczy. Do zwalczania chrząszcza tworzącego larwy używa się Owadofosu 540 EC, Sumithionu Super 1000 EC, Fastacu 100 EC oraz Trebonu 10 SC. Przeciwko misecznikowi śliwowemu stosuje się opryskiwanie wiosenne preparatami olejowymi. W ciągu lata należy również stosować opryskiwanie przeciw najgroźniejszym chorobą leszczyny jakimi są monilioza leszczyny i szara pleśń. Odmiany Często uprawia się u nas półdzikie typy leszczyny, przyniesione z lasu. Częściej jednak w ogródkach działkowych spotykamy odmiany wielkoowocowe, szlachetne, pochodzące z zachodu i południa Europy. Olbrzym z Halle rodzi bardzo duże orzechy laskowe, stożkowato wydłużone. Dojrzewają w połowie września, jedna z najplenniejszych odmian, owocuje regularnie i obficie. Wytrzymała na mróz. Wymaga gleb żyznych, ciepłych i zasobnych w próchnicę. Leszczyna turecka pochodzi z południowo-wschodniej Europy i Małej Azji. Owocuje orzechami zebranymi po kilka, każdy otoczony frędzlowatą okrywą owocową. Liście ciemnozielone, pięknie żółknące jesienią. Bardzo wytrzymała na mrozy, suszę i zanieczyszczenia miejskie. Wymaga gleb żyznych i gliniastych, na pozostałych rośnie słabiej. Purpurea tworzy wysoki wyprostowany krzew o zaokrąglonych, ciemnopurpurowych liściach pokrytych drobnymi, aksamitnymi włoskami. Ciekawa barwa ulistnienia utrzymuje się przez cały okres wegetacji. Kwiaty żółte, pojawiają się przed rozwojem liści, w lutym-marcu. Niewybredna co do gleby, najlepiej czuje się na stanowisku słonecznym lub półcienistym. Contorta. Duży, gęsty krzew, z parasolowatą koroną. Gałęzie charakterystycznie skręcone „w korkociąg”. Dorasta do 5 m wys. Dekoracyjne kwiaty (bazie), pojawiają się przed rozwojem liści. Owoce jadalne i wyjątkowo smaczne. Toleruje wszystkie rodzaje uprawnych gleb.
|