| Poradnik działkowca |
Kalendarz ogrodniczy
Warzywa polecane do uprawy
Drzewa i krzewy owocowe
Zioła
Rośliny ozdobne
Rośliny egzotyczne
Uprawa hydroponiczna roślin
Hodowla zwierząt
Porady dla działkowców |
Główne zadania
- Jeżeli w listopadzie, ze względu na złą pogodę lub brak czasu, nie wykonaliśmy w warzywniku koniecznych w tym okresie zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych, trzeba, jeśli tylko będzie to możliwe, zrobić je w grudniu.
- Aby uzyskać wczesne zbiory wiosennych warzyw, na glebie lżejszej lub doprawionej ziemią próchniczą, torfem, piaskiem wysiewać wczesne odmiany marchwi (Amsterdamską, Pierwszy zbiór, Nantejską, Lenkę), pietruszkę korzeniową i naciową, koper. Najbardziej wskazany jest wysiew tuż przed zamarznięciem ziemi, aby rośliny przed zimą nie zdążyły skiełkować. - Zadoławać pory na działce. W poprzek zagonu wykopać rowki o skośnej ściance. Pory układać jeden przy drugim tak głęboko, aby korzenie i wybielona łodyga znalazły się w ziemi. Po płytkim przemarznięciu gleby przyrzucić je potrząską ze słomy, łętami, liśćmi. Dzięki takiemu zabiegowi możliwe będzie wyjmowanie porów w zimie. - Podobnie można zadołować jarmuż, chroniąc go przed dzikimi królikami okryciem z gałązek krzewów iglastych. Pory i jarmuż dołować zawsze w miejscach zacisznych, od strony północnej. - Po przemarznięciu ziemi na głębokość około 3 cm okryć cienką warstwą słomy, łętów, liści zagony z zimującą w gruncie roszponką, sałatą ozimą, szpinakiem, pietruszką, z wysadzonym jesienią czosnkiem i cebulą. - Słabsze korzenie pieruszki i cebule przeznaczyć do pędzenia na oknie kuchennym, w tym też celu przenieść do mieszkania kępki Szczypiorku. Rośliny muszą być trzymane w pełnym świetle, podlewane umiarkowanie i co 2-3 tygodnie zasilane roztworem saletry (3 gramy na litr wody), Florovitem, wodą z płukania mięsa. - Pędzić w piwnicy cykorię sałatową - przy krajowej odmianie Witloof - pamiętając o nałożeniu dodatkowej, około 20-centymetrowej warstwy ziemi po zadołowaniu korzeni. Warstwa okrywająca i podłoże powinny być stale umiarkowanie wilgotne. - W miejscu przechowywania warzyw stale kontrolować temperaturę i regulować ją przez odpowiednie wietrzenie. Sprawdzać stan przechowywanych warzyw. - Z nadejściem większych mrozów okryte dotychczas około 20 cm warstwą ziemi kopce z warzywami przyrzucić słomą, łętami. W razie wysokich mrozów (ponad 15°C) okryć dodatkową warstwą ziemi. - Nasiona warzyw pozostałe po minionym sezonie przenieść w suche miejsce, aby nie straciły zdolności kiełkowania. - W "mini ogródku" na oknie wysiewać rzeżuchę na wyśmienitą i cenną dla zdrowia sałatkę zieloną. - Zakończyć zabezpieczanie młodych drzewek na zimę przez okopcowanie dolnej części pnia i przez okręcenie górnej słomą, papierem falistym, trzciną. - W połowie lub pod koniec grudnia bielić pnie i grubsze konary starszych drzew gaszonym wapnem z dodatkiem gliny, krowieńca, kleju z mąki. Bielenie jest bardzo ważne, bo chroni drzewa przed powstawaniem ran zgorzelinowych, gdy są znaczne wahania temperatury między dniem i nocą. - Z drzew zbierać i palić zaschnięte, porażone chorobą owoce, a także liście, bo w zaschniętych i zwiniętych mogą znajdować się gąsienice szkodników. - Zeskrobywać z pni i gałęzi kolonie jaj szkodników drzew owocowych. Pokryte nimi młode gałązki ścinać i palić. - Przed nastaniem silnych mrozów ciąć jednoroczne pędy porzeczek na sadzonki. - Tępić małe gryzonie przez wykładanie trutek i odławianie żelaznymi potrzaskami. - Kontrolować pomieszczenia z przechowywanymi owocami regulując temperaturę i wilgotność. W zbyt suchym magazynie owoce więdną i psują się. - W grudniu, jeśli nie zrobiliśmy tego wcześniej, okryć zagony z kwiatami cebulowymi - tulipanami, narcyzami, hiacyntami, liliami, z nowo wysadzonymi lub bardziej wrażliwymi na mróz bylinami, a także zagony z kwiatami dwuletnimi. Goździki zabezpieczyć gałązkami krzewów iglastych przed królikami. - Kontrolować przechowywane bulwo-cebule mieczyków, kłącza dalii, rośliny mateczne chryzantem, pelargonii, a także wysadzone do pędzenia cebulki tulipanów, narcyzów, krokusów. - Sprawdzić okrycie róż. Jeśli nie ma dużych mrozów, kopczyków nie okrywać dodatkowo liśćmi czy innym materiałem ochronnym. - Jeżeli nie zdążyliśmy w listopadzie, koniecznie trzeba teraz głęboko przekopać glebę, pozostawiając ją "w ostrej skibie", to znaczy nie rozbijając grud i nie wyrównując powierzchni. Przekopanie na zimę jest podstawowym zabiegiem uprawowym, którego nie wolno zaniedbać. - Krzed kopaniem rozsypać nawozy fosforowe i potasowe (1/2 do 2/3 zaplanowanej dawki). Część działki nawieźć obornikiem lub kompostem. - Uporządkować narzędzia, oczyścić je z resztek ziemi i rdzy, części metalowe przetrzeć szmatą nasyconą tłuszczem. LeszczynaWymagania klimatyczne i glebowe Leszczyna jest krzewem pospolicie występującym w naszych lasach. Wynika stąd, że jest ona dobrze dostosowana do klimatu. Leszczyna nie obawia się ani mrozu, ani suszy, ani innych niesprzyjających warunków środowiska. Rodzi bardzo smaczne orzechy laskowe. Nie daje ona jednak wysokich plonów, ponieważ kwitnie wcześnie, już w końcu lutego lub w marcu, wskutek czego jej kwiaty niszczone są często przez przymrozki. Kwiaty leszczyny występują, podobnie jak u orzecha włoskiego, w postaci długich kwiatostanów męskich oraz w postaci małych kwiatostanów żeńskich, z których wystają karminowe znamiona. Na te znamiona wiatr przenosi pyłek z długich bazi. Działkowcy często sadzą leszczynę, ponieważ jej orzechy są bardzo smaczne. Najlepiej udaje się leszczyna w najcieplejszych rejonach Polski, głównie na południo-zachodzie. Leszczyna nie ma żadnych specjalnych wymagań glebowych. Rośnie na każdej glebie, byle nie na zbyt jałowych piaskach i nie na podmokłej glebie. Nawożenie Dla dobrego owocowania konieczne jest nawożenie leszczyny zarówno obornikiem i kompostem, jak i nawozami mineralnymi. Stosujemy dawki podobne jak przy innych krzewach owocowych. Uprawa Leszczynę rozmnażamy najczęściej przez odkłady. Przyginamy do ziemi młode jej pędy, kulkujemy i przysypujemy ziemią. Po roku czy po dwóch latach przygięte pędy wypuszczają korzenie, wówczas odcinamy je od macierzystego krzewu, wykopujemy i sadzimy w nowym miejscu. Leszczyna rośnie zwykle w postaci naturalnego krzewu, z którego wycinamy od czasu do czasu po kilka gałęzi, aby nie dopuścić do zbyt wielkiego zagęszczenia. Poza tym nie stosujemy żadnego formowania ani cięcia. Zbiory Leszczyna zaczyna owocować dość późno, bo dopiero w 8 lub 10 roku życia. Orzechy dojrzewają w końcu sierpnia lub w początku września. Najczęstszym błędem jest zbyt wczesne ich zbieranie z drzewa. Najlepsze są zupełnie dojrzałe i wypełnione orzechy, gdy opadną same z krzewów na ziemię. Przechowywać je można bardzo długo, byle pomieszczenie nie było zbyt wilgotne. Ochrona przed szkodnikami Najprostszym sposobem ochrony jest spryskiwanie wyciągiem z pokrzyw. Powszechnie znane jest robaczywienie orzechów laskowych. Słonkowiec orzechowiec i jego larwy są najgroźniejszym szkodnikiem leszczy. Do zwalczania chrząszcza tworzącego larwy używa się Owadofosu 540 EC, Sumithionu Super 1000 EC, Fastacu 100 EC oraz Trebonu 10 SC. Przeciwko misecznikowi śliwowemu stosuje się opryskiwanie wiosenne preparatami olejowymi. W ciągu lata należy również stosować opryskiwanie przeciw najgroźniejszym chorobą leszczyny jakimi są monilioza leszczyny i szara pleśń. Odmiany Często uprawia się u nas półdzikie typy leszczyny, przyniesione z lasu. Częściej jednak w ogródkach działkowych spotykamy odmiany wielkoowocowe, szlachetne, pochodzące z zachodu i południa Europy. Olbrzym z Halle rodzi bardzo duże orzechy laskowe, stożkowato wydłużone. Dojrzewają w połowie września, jedna z najplenniejszych odmian, owocuje regularnie i obficie. Wytrzymała na mróz. Wymaga gleb żyznych, ciepłych i zasobnych w próchnicę. Leszczyna turecka pochodzi z południowo-wschodniej Europy i Małej Azji. Owocuje orzechami zebranymi po kilka, każdy otoczony frędzlowatą okrywą owocową. Liście ciemnozielone, pięknie żółknące jesienią. Bardzo wytrzymała na mrozy, suszę i zanieczyszczenia miejskie. Wymaga gleb żyznych i gliniastych, na pozostałych rośnie słabiej. Purpurea tworzy wysoki wyprostowany krzew o zaokrąglonych, ciemnopurpurowych liściach pokrytych drobnymi, aksamitnymi włoskami. Ciekawa barwa ulistnienia utrzymuje się przez cały okres wegetacji. Kwiaty żółte, pojawiają się przed rozwojem liści, w lutym-marcu. Niewybredna co do gleby, najlepiej czuje się na stanowisku słonecznym lub półcienistym. Contorta. Duży, gęsty krzew, z parasolowatą koroną. Gałęzie charakterystycznie skręcone „w korkociąg”. Dorasta do 5 m wys. Dekoracyjne kwiaty (bazie), pojawiają się przed rozwojem liści. Owoce jadalne i wyjątkowo smaczne. Toleruje wszystkie rodzaje uprawnych gleb.
|