| Poradnik działkowca |
Kalendarz ogrodniczy
Warzywa polecane do uprawy
Drzewa i krzewy owocowe
Zioła
Rośliny ozdobne
Rośliny egzotyczne
Uprawa hydroponiczna roślin
Hodowla zwierząt
Porady dla działkowców |
Wymaga gleb dość żyznych, zasobnych w wapń i niezbyt ciężkich. Toleruje lekkie zakwaszenie gleby, ewentualne wapnowanie można przeprowadzić bezpośrednio przed uprawą rzodkiewki. Nie ma wysokich wymagań cieplnych, nasiona kiełkują już w temperaturze 3-4°C, a roślina tworzy najładniejsze zgrubienia w temperaturze 10-12°C, znosi okresowe przymrozki do -3°C. Najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym, lecz należy pamiętać, że zbyt wysokie temperatury połączone z obniżoną wilgotnością gleby sprzyjają parceniu i tworzeniu się kawern w jadalnym zgrubieniu. Jest rośliną długiego dni, uprawiana w lecie tworzy pęd kwiatostanowy i dlatego wysiewa się ją wczesną wiosną lub jesienią. Uprawy w tunelach, szklarniach lub inspektach znacznie wydłużają okres, w którym można użytkować rzodkiewkę. Dzięki takim osłonom można ją wysiać wiosną wcześniej niż do gleby, i adekwatnie -- jesienią może być uprawiana później. Rzodkiewkę sieje się w pierwszym (jako poplon) lub w drugim (jako przedplon, śródplon lub poplon) roku po oborniku. Rzodkiewki nie uprawia się jako plon główny. Jest ona przedplonem (dla pomidora, marchwi, ogórka, sałat, fasoli, buraków), poplonem (wszystkie warzywa zwalniające zagon do sierpnia), może też być śródplonem, czyli rosnąć razem z innymi warzywami. Szybko kiełkuje i często jest zalecana do wcześniejszego wyznaczenia rzędów w uprawach roślin wolno kiełkujących (pietruszka naciowa i korzeniowa, marchew, warzywa cebulowe, skorzonera, pasternak). Może być potraktowana w takich uprawach jako śródplon i zostać zebrana po 5-7 tygodniach, podczas gdy na zagonach będzie jeszcze rosnąć warzywo wymagające dłuższego okresu wegetacji. Nie należy uprawiać rzodkiewki po warzywach kapustnych i rzepowatych, w tym także po sobie. Rzodkiewka ma niewielkie zapotrzebowanie na składniki pokarmowe. Gdy jest uprawiana w pierwszym lub drugim roku po nawożeniu organicznym, przed siewem wystarczy glebę nawieźć azotem w dawce 70 g/10 m2. Przy uprawach w trzecim roku po oborniku lub później, stosujemy 120 g nawozu azotowego, 200 g fosforowego i 200 g potasowego. Dawki nawozów podane w przypadku stosowania saletry amonowej, superfosfatu potrójnego i soli potasowej 60%. W przypadku użycia innego nawozu dawka powinna być przeliczona. Jeśli dysponujemy szklarnią lub tunelem foliowym rzodkiewkę na wiosnę można tam wysiać wcześniej niż w uprawie na wolnym powietrzu. W ogrzewanej szklarni można rozpocząć uprawę już w lutym, podczas gdy w tunelu foliowym siejemy na początku marca. Uprawę w gruncie rozpoczynamy pod koniec marca, gdy gleba ogrzeje się do około 8°C. Natomiast najpóźniejsze siewy jesienne w tunelach foliowych przypadają na koniec września, a w gruncie do połowy września. Nasiona siejemy w rzędy co 12 cm, na głębokość 0,5-1,0 cm. Zbyt głęboki siew powoduje różne zniekształcenia zgrubienia. Na 1 m2 przeznaczamy 3-4 g nasion, które uprzednio można przebrać i użyć największych. Po wschodach siewki przerywamy pozostawiając między nimi odległość 3-4 cm w rzędzie, zabieg najlepiej jest wykonać po deszczu lub po podlaniu plantacji. Aby roślinę zbierać sukcesywnie przez dłuższy czas, siew można cyklicznie powtarzać co 2 tygodnie. Plantację należy odchwaszczać i w miarę potrzeb podlewać. Rzodkiewki zbieramy co kilka dni w miarę potrzeb. U niektórych odmian zbyt długo przetrzymanych w gruncie, parcieje jadalne zgrubienie. LeszczynaWymagania klimatyczne i glebowe Leszczyna jest krzewem pospolicie występującym w naszych lasach. Wynika stąd, że jest ona dobrze dostosowana do klimatu. Leszczyna nie obawia się ani mrozu, ani suszy, ani innych niesprzyjających warunków środowiska. Rodzi bardzo smaczne orzechy laskowe. Nie daje ona jednak wysokich plonów, ponieważ kwitnie wcześnie, już w końcu lutego lub w marcu, wskutek czego jej kwiaty niszczone są często przez przymrozki. Kwiaty leszczyny występują, podobnie jak u orzecha włoskiego, w postaci długich kwiatostanów męskich oraz w postaci małych kwiatostanów żeńskich, z których wystają karminowe znamiona. Na te znamiona wiatr przenosi pyłek z długich bazi. Działkowcy często sadzą leszczynę, ponieważ jej orzechy są bardzo smaczne. Najlepiej udaje się leszczyna w najcieplejszych rejonach Polski, głównie na południo-zachodzie. Leszczyna nie ma żadnych specjalnych wymagań glebowych. Rośnie na każdej glebie, byle nie na zbyt jałowych piaskach i nie na podmokłej glebie. Nawożenie Dla dobrego owocowania konieczne jest nawożenie leszczyny zarówno obornikiem i kompostem, jak i nawozami mineralnymi. Stosujemy dawki podobne jak przy innych krzewach owocowych. Uprawa Leszczynę rozmnażamy najczęściej przez odkłady. Przyginamy do ziemi młode jej pędy, kulkujemy i przysypujemy ziemią. Po roku czy po dwóch latach przygięte pędy wypuszczają korzenie, wówczas odcinamy je od macierzystego krzewu, wykopujemy i sadzimy w nowym miejscu. Leszczyna rośnie zwykle w postaci naturalnego krzewu, z którego wycinamy od czasu do czasu po kilka gałęzi, aby nie dopuścić do zbyt wielkiego zagęszczenia. Poza tym nie stosujemy żadnego formowania ani cięcia. Zbiory Leszczyna zaczyna owocować dość późno, bo dopiero w 8 lub 10 roku życia. Orzechy dojrzewają w końcu sierpnia lub w początku września. Najczęstszym błędem jest zbyt wczesne ich zbieranie z drzewa. Najlepsze są zupełnie dojrzałe i wypełnione orzechy, gdy opadną same z krzewów na ziemię. Przechowywać je można bardzo długo, byle pomieszczenie nie było zbyt wilgotne. Ochrona przed szkodnikami Najprostszym sposobem ochrony jest spryskiwanie wyciągiem z pokrzyw. Powszechnie znane jest robaczywienie orzechów laskowych. Słonkowiec orzechowiec i jego larwy są najgroźniejszym szkodnikiem leszczy. Do zwalczania chrząszcza tworzącego larwy używa się Owadofosu 540 EC, Sumithionu Super 1000 EC, Fastacu 100 EC oraz Trebonu 10 SC. Przeciwko misecznikowi śliwowemu stosuje się opryskiwanie wiosenne preparatami olejowymi. W ciągu lata należy również stosować opryskiwanie przeciw najgroźniejszym chorobą leszczyny jakimi są monilioza leszczyny i szara pleśń. Odmiany Często uprawia się u nas półdzikie typy leszczyny, przyniesione z lasu. Częściej jednak w ogródkach działkowych spotykamy odmiany wielkoowocowe, szlachetne, pochodzące z zachodu i południa Europy. Olbrzym z Halle rodzi bardzo duże orzechy laskowe, stożkowato wydłużone. Dojrzewają w połowie września, jedna z najplenniejszych odmian, owocuje regularnie i obficie. Wytrzymała na mróz. Wymaga gleb żyznych, ciepłych i zasobnych w próchnicę. Leszczyna turecka pochodzi z południowo-wschodniej Europy i Małej Azji. Owocuje orzechami zebranymi po kilka, każdy otoczony frędzlowatą okrywą owocową. Liście ciemnozielone, pięknie żółknące jesienią. Bardzo wytrzymała na mrozy, suszę i zanieczyszczenia miejskie. Wymaga gleb żyznych i gliniastych, na pozostałych rośnie słabiej. Purpurea tworzy wysoki wyprostowany krzew o zaokrąglonych, ciemnopurpurowych liściach pokrytych drobnymi, aksamitnymi włoskami. Ciekawa barwa ulistnienia utrzymuje się przez cały okres wegetacji. Kwiaty żółte, pojawiają się przed rozwojem liści, w lutym-marcu. Niewybredna co do gleby, najlepiej czuje się na stanowisku słonecznym lub półcienistym. Contorta. Duży, gęsty krzew, z parasolowatą koroną. Gałęzie charakterystycznie skręcone „w korkociąg”. Dorasta do 5 m wys. Dekoracyjne kwiaty (bazie), pojawiają się przed rozwojem liści. Owoce jadalne i wyjątkowo smaczne. Toleruje wszystkie rodzaje uprawnych gleb.
|