| Poradnik działkowca |
Kalendarz ogrodniczy
Warzywa polecane do uprawy
Drzewa i krzewy owocowe
Zioła
Rośliny ozdobne
Rośliny egzotyczne
Uprawa hydroponiczna roślin
Hodowla zwierząt
Porady dla działkowców |
Główne zadania
- Na początku miesiąca można jeszcze wysiewać ogórki Monastyrskie i korniszonowe Mikor - na późniejszy zbiór oraz kukurydzę wczesną Złotą Karłową. Najlepiej uprawiać je razem, zagon ogórków obsadzając kukurydzą. Można też siać pietruszkę naciową na zbiór jesienny i na przezimowanie w gruncie. Warunkiem wschodów jest wilgotna ziemia.
- Do połowy czerwca należy wysiewać na rozsadniku lub w zimnym inspekcie: sałatę kruchą, endywię zimową (wybielone rozety zbierzemy późną jesienią), kalafiory (bez pikowania), na sprzęt w końcu września i w październiku, jarmuż oraz głąbiki krakowskie zwane sałatą szparagową lub łodygową (zużyjemy je po 10-14 tygodniach). - W tym też czasie wysiewa się wprost do gruntu: cykorię sałatową dla uzyskania korzeni do zimowego pędzenia oraz średniowczesne odmiany marchwi (Lenka, Nantejska) na zimę. Rośliny dobrze wzejdą i będą szybko rosły, gdy zapewnimy im lżejszą, próchniczą i dostatecznie wilgotną ziemię. Nasiona marchwi koniecznie trzeba wymieszać z nasionami rzodkiewki, umożliwi to wcześniejsze wyznaczenie rzędów i odchwasz-czanie. - Do połowy miesiąca można jeszcze wysadzać pomidory na najpóźniejszy zbiór, paprykę, oberżynę oraz selery naciowe. Jest to też pora sadzenia późnych kapust, jak również zakładania grząd grzyba jadalnego pierścieniaka. - W końcu czerwca na rozsadniku lub w zimnym inspekcie sieje się kalarepę późną Goliat Białą i Niebieską Masłową na zimę, a wprost do gruntu rzodkiew zimową, czarną Murzynkę. - Przez cały miesiąc wysiewa się: buraki ćwikłowe, najlepiej Czerwoną Kulę, (na zimę), fasolę szparagową karłową oraz koper i wysadza rozsady: sałaty kruchej z kwietniowego siewu, brokułów z 4-6 liśćmi, brukselki i jarmużu, gdy rośliny mają około 10 cm. - Wprost do gruntu można wysiewać jeszcze możliwie jak najwcześniej kwiaty jednoroczne: smagliczkę, nagietki, rezedę, nasturcję, łubin letni, portulakę, groszek pachnący i nigelię - czarnuszkę na nasienniki do zimowych bukietów. Z kwiatów dwuletnich przez cały miesiąc lunarię czyli miesięcznicę na zbiór w następnym roku. - Na rozsadniku lub w zimnym inspekcie do połowy czerwca wysiewa się malwy, dzwonki ogrodowe (Campanula), goździki (Dianthus caryophyllus) Wiedeńskie i Grenadiny, naparstnicę (można ją też siać wprost do gruntu), mak syberyjski (Papaver nudicaule), a w drugiej połowie miesiąca: bratki, stokrotki, niezapominajki i goździki brodate - kartuzy (Dianthus barbatus) oraz fiołek rogaty (Viola cornuta) o drobnych kwiatach przypominających bratki. - Po pierwszym masowym kwitnieniu zasila się róże nawozami azotowo-potasowymi lub gotową mieszanką nawozową. W tym też okresie ważne jest podlewanie krzewów tak obfite, aby nasycić glebę wodą na głębokość około 25 cm. Usuwa się dzikie odrosty róż, odbijające z szyjki korzeniowej (poniżej miejsca uszlachetniania) i z korzeni. - Usuwamy zakażone wirusem tulipany, charakteryzujące się pstrokatymi, nieregularnymi plamami na płatkach kwiatowych oraz jaśniejszymi smugami na liściach. Rośliny chore wyjmuje się z cebulami i przylegającą do nich ziemią i zakopuje głęboko. - W końcu czerwca trzeba też wykopywać dojrzewające na lżejszych glebach cebule wcześniejszych odmian tulipanów. Robimy to, gdy liście zaczynają zasychać i 1/3 powierzchni łuski jest brązowa. - W początkach czerwca, po usunięciu chwastów, można ściółkować międzyrzędzia truskawek słomą, trocinami, wiórami, wysuszoną trawą lub folią. Ściółka chroni owoce przed zabrudzeniem ziemią i przed gniciem, zabezpiecza glebę przed nadmiernym wysychaniem i zachwaszczeniem. - Przy zbiorze truskawek usuwać z krzaków gnijące owoce (szara pleśń - najgroźniejsza choroba). - W pierwszej dekadzie miesiąca trzeba nawozić drzewa i krzewy nawozami mineralnymi, bo jest to okres szybkiego wzrostu zawiązków i formowania się pąków kwiatowych na przyszły rok. - W końcu czerwca, po opadzie świętojańskim przerzedzać zawiązki owocowe jabłoni i grusz tak, aby pozostały w odstępach 15-20 cm. - Zwalczać na jabłoniach i gruszach groźnego parcha - przez opryski co 2 tygodnie 0,3% Sadoplonem, 0,2% Captanem, 0,1% Syllitem. - Systematycznie odchwaszczać warzywa, wzruszając jednocześnie płytko ziemię, aby nie przesuszać jej głębszych warstw. - Przerywać zagęszczone siewki warzyw korzeniowych, ogórków, wcześniej wysianej cykorii, sianej do gruntu sałaty. - W razie dłuższej suszy podlewać rośliny, raczej rzadko a obficie. - Pogłównie zasilać warzywa saletrą lub saletrzakiem, zwłaszcza słabiej rosnące i o jasnych liściach. Rozsadę nawozi się w 2 tygodnie od wysadzenia. Nie sypać nawozu na liście, saletrzak zaraz przykryć! - Usuwać, gdy się tylko ukażą, boczne pędy wysokich odmian pomidorów, wyrastające z kątów liści. - Pod koniec czerwca, jeśli na ziemniakach wystąpi zaraza ziemniaczana, rozpocząć profilaktyczne opryski pomidorów: Dithane, Miedzianem, Cynkotoxem, Cynkomiedzianem. - Świeże chwasty (bez nasion), rośliny z przerywki, skoszoną trawę, odpadki kuchenne, nawozy naturalne i mineralne, torf, zmiotki itp. systematycznie składać na pryzmę kompostową, w miarę możliwości przesypując trochę ziemią. Przygotowuje się w ten sposób nieoceniony nawóz naturalny, zastępujący obornik. LeszczynaWymagania klimatyczne i glebowe Leszczyna jest krzewem pospolicie występującym w naszych lasach. Wynika stąd, że jest ona dobrze dostosowana do klimatu. Leszczyna nie obawia się ani mrozu, ani suszy, ani innych niesprzyjających warunków środowiska. Rodzi bardzo smaczne orzechy laskowe. Nie daje ona jednak wysokich plonów, ponieważ kwitnie wcześnie, już w końcu lutego lub w marcu, wskutek czego jej kwiaty niszczone są często przez przymrozki. Kwiaty leszczyny występują, podobnie jak u orzecha włoskiego, w postaci długich kwiatostanów męskich oraz w postaci małych kwiatostanów żeńskich, z których wystają karminowe znamiona. Na te znamiona wiatr przenosi pyłek z długich bazi. Działkowcy często sadzą leszczynę, ponieważ jej orzechy są bardzo smaczne. Najlepiej udaje się leszczyna w najcieplejszych rejonach Polski, głównie na południo-zachodzie. Leszczyna nie ma żadnych specjalnych wymagań glebowych. Rośnie na każdej glebie, byle nie na zbyt jałowych piaskach i nie na podmokłej glebie. Nawożenie Dla dobrego owocowania konieczne jest nawożenie leszczyny zarówno obornikiem i kompostem, jak i nawozami mineralnymi. Stosujemy dawki podobne jak przy innych krzewach owocowych. Uprawa Leszczynę rozmnażamy najczęściej przez odkłady. Przyginamy do ziemi młode jej pędy, kulkujemy i przysypujemy ziemią. Po roku czy po dwóch latach przygięte pędy wypuszczają korzenie, wówczas odcinamy je od macierzystego krzewu, wykopujemy i sadzimy w nowym miejscu. Leszczyna rośnie zwykle w postaci naturalnego krzewu, z którego wycinamy od czasu do czasu po kilka gałęzi, aby nie dopuścić do zbyt wielkiego zagęszczenia. Poza tym nie stosujemy żadnego formowania ani cięcia. Zbiory Leszczyna zaczyna owocować dość późno, bo dopiero w 8 lub 10 roku życia. Orzechy dojrzewają w końcu sierpnia lub w początku września. Najczęstszym błędem jest zbyt wczesne ich zbieranie z drzewa. Najlepsze są zupełnie dojrzałe i wypełnione orzechy, gdy opadną same z krzewów na ziemię. Przechowywać je można bardzo długo, byle pomieszczenie nie było zbyt wilgotne. Ochrona przed szkodnikami Najprostszym sposobem ochrony jest spryskiwanie wyciągiem z pokrzyw. Powszechnie znane jest robaczywienie orzechów laskowych. Słonkowiec orzechowiec i jego larwy są najgroźniejszym szkodnikiem leszczy. Do zwalczania chrząszcza tworzącego larwy używa się Owadofosu 540 EC, Sumithionu Super 1000 EC, Fastacu 100 EC oraz Trebonu 10 SC. Przeciwko misecznikowi śliwowemu stosuje się opryskiwanie wiosenne preparatami olejowymi. W ciągu lata należy również stosować opryskiwanie przeciw najgroźniejszym chorobą leszczyny jakimi są monilioza leszczyny i szara pleśń. Odmiany Często uprawia się u nas półdzikie typy leszczyny, przyniesione z lasu. Częściej jednak w ogródkach działkowych spotykamy odmiany wielkoowocowe, szlachetne, pochodzące z zachodu i południa Europy. Olbrzym z Halle rodzi bardzo duże orzechy laskowe, stożkowato wydłużone. Dojrzewają w połowie września, jedna z najplenniejszych odmian, owocuje regularnie i obficie. Wytrzymała na mróz. Wymaga gleb żyznych, ciepłych i zasobnych w próchnicę. Leszczyna turecka pochodzi z południowo-wschodniej Europy i Małej Azji. Owocuje orzechami zebranymi po kilka, każdy otoczony frędzlowatą okrywą owocową. Liście ciemnozielone, pięknie żółknące jesienią. Bardzo wytrzymała na mrozy, suszę i zanieczyszczenia miejskie. Wymaga gleb żyznych i gliniastych, na pozostałych rośnie słabiej. Purpurea tworzy wysoki wyprostowany krzew o zaokrąglonych, ciemnopurpurowych liściach pokrytych drobnymi, aksamitnymi włoskami. Ciekawa barwa ulistnienia utrzymuje się przez cały okres wegetacji. Kwiaty żółte, pojawiają się przed rozwojem liści, w lutym-marcu. Niewybredna co do gleby, najlepiej czuje się na stanowisku słonecznym lub półcienistym. Contorta. Duży, gęsty krzew, z parasolowatą koroną. Gałęzie charakterystycznie skręcone „w korkociąg”. Dorasta do 5 m wys. Dekoracyjne kwiaty (bazie), pojawiają się przed rozwojem liści. Owoce jadalne i wyjątkowo smaczne. Toleruje wszystkie rodzaje uprawnych gleb.
|