Poradnik działkowca

Dążenie do ograniczenia stosowania na działce nawozów sztucznych, zwłaszcza azotanów, jest dość powszechne. Na intensywnie eksploatowanej działce rośliny pobierają jednak z ziemi azot, fosfor i potas w ilościach do kilkuset gramów każdego pierwiastka licząc na 100 m2 powierzchni działki. Pobierane są też z gleby niezbędne dla prawidłowego wzrostu roślin pierwiastki śladowe. Powoduje to wyjaławianie gleby i konieczność dostarczania jej składników niezbędnych roślinom w postaci nawozów naturalnych lub sztucznych. Oba rodzaje nawozów są dziś równie kosztowne. Można jednak w całości lub w znacznej części pokryć zapotrzebowanie roślin, wykorzystując do nawożenia popiół ze spalania suchych odpadów roślinnych oraz kompost, na który przerabia się odpadową masę zieloną i wszelkie odpady gospodarcze z produktów jadalnych.

Popiół nie zawiera azotu, powinien być zatem stosowany łącznie z kompostem - bogatym źródłem tego pierwiastka. Zawiera natomiast potas, fosfor, magnez, wapń i do 30 pierwiastków śladowych jak żelazo, krzem, siarka, bor, mangan i inne. Fosfor zawarty w popiele jest łatwiej przyswajalny przez rośliny niż fosfor z superfosfatu. Popiół poprawia strukturę gleby i sprzyja rozwojowi w niej mikroflory, a w szczególności bakterii wiążących azot. Ze względu na wysoką zawartość składników alkalicznych - popiół z łętów ziemniaczanych zawiera np. do 30% CaO - odkwasza glebę. Jeśli wprowadzi się do gleby optymalną dawkę popiołu, wystarczy ona na 3...4 lata. Dawką optymalną jest 30...50 g popiołu na 1 m2 gleby obojętnej lub 50... 100 g/m2 gleby kwaśnej.
Popiół suchy należy wprowadzać do gleby na głębokość 8... 10 cm. Rozsypany na powierzchni może utworzyć skorupę, której składniki bardzo trudno przedostają się do gleby. Wygodniej jest więc przygotować wodny wyciąg z popiołu (50...150g na 10 litrów wody) i tym wyciągiem podlewać rośliny. Podczas podlewania należy wyciąg mieszać, aby równomiernie rozprowadzić na powierzchni gleby część nierozpuszczalną popiołu, w której znajduje się fosfor.

Suchy popiół dobrze jest mieszać z torfem w stosunku 1 część popiołu i dwie części torfu. Nie należy mieszać popiołu ze sztucznym nawozem fosforowym ani wieloskładnikowym (NPK), gdyż z takiej mieszaniny fosfor jest znacznie trudniej przyswajalny niż ze składników oddzielnie. Bezpośrednio przed rozsypaniem można natomiast mieszać popiół z nawozem azotowym oraz potasowym. Nie należy mieszać popiołu z wapnem ani wprowadzać go do gleby świeżo wapnowanej, gdyż i w tym wypadku maleje przyswajalność fosforu. Popiół można gromadzić i magazynować w stanie suchym; po zawilgoceniu występują straty potasu.

Kompost sporządzany jest przez tlenową biofermentację zielonej masy roślinnej oraz odpadów produktów jadalnych i może całkowicie zaspokoić potrzeby roślin na działce, jeśli spełnione są określone warunki.

- Kompost zawiera dużo azotu i potasu ale bardzo mało fosforu. Należy go zatem okresowo wzbogacać w fosfor przesypując superfosfatem lub popiołem. Nie wolno sypać tych dwóch substancji w jedną warstwę.
- Warstwy kompostu powinny być przesypywane ziemią lub torfem.
- Kompostownik musi być z boków zakryty, a pryzma kompostu nie powinna spoczywać bezpośrednio na ziemi, lecz na ruszcie, przez który do wnętrza pryzmy będzie dostawało się powietrze. Ruszt może być sporządzony np. z kilku warstw suchych gałązek.
- Pryzma odpadów powinna być okresowo zwilżana wodą. Aby woda nie spływała z niej po bokach, górną część pryzmy należy formować w postaci korytka lub zagłębienia (jak krater wulkanu).
- Kompostownik powinien się znajdować w miejscu możliwie ciepłym.

Prawidłowo sporządzony kompost powinien mieć konsystencję i zapach świeżej ziemi. Jeśli był wzbogacany popiołem zawiera azot, fosfor, potas oraz pierwiastki śladowe i jest pełnowartościowym, czystym ekologicznie nawozem na działkę. Niektórzy działkowicze stosują także tzw. ciekły kompost. Wszelkie zielone odpady roślin umieszczają w beczce do 1/3 jej wysokości, dolewają do pełna wody, zakrywają beczkę folią i pozostawiają ją w miejscu nasłonecznionym. Po 2...3 tygodniach cieczą z beczki (o zapachu nawozu) podlewają rośliny, często po 3...5-krotnym rozcieńczeniu. Po zużyciu cieczy masę z dna beczki przenoszą do kompostownika.

Pozostałe porady dla działkowców