| Poradnik działkowca |
Kalendarz ogrodniczy
Warzywa polecane do uprawy
Drzewa i krzewy owocowe
Zioła
Rośliny ozdobne
Rośliny egzotyczne
Uprawa hydroponiczna roślin
Hodowla zwierząt
Porady dla działkowców |
TUNEL Z FOLII
Dla przyspieszania zbiorów oprócz folii perforowanej stosuje się niskie tunele foliowe. Dzięki nim owoce i warzywa nie tylko wcześniej dojrzewają, ale jest ich więcej i są bardziej dorodne. W sklepach ogrodniczych można kupić gotowe, różnego typu tunele. Wysokość ich wynosi od 50 do 90 cm., długość 5 do 10 m, szerokość od 120 do 130 cm. Są one lekkie i łatwo je montować, jednak znacznie droższe niż wykonane własnoręcznie.
Samodzielnie konstrukcję nośną niskich tuneli można zrobić z ocynkowanego drutu grubości 4-6 mm, z rurek z tworzyw sztucznych, z wygładzonych prętów leszczynowych lub z łozy. Odcinki drutu czy innego materiału na szkielet powinny mieć długość 250 cm. Wygina się je w pałąk, osiągając wtedy tunel wysokości 60 cm. W odległości około 25 cm od końców każdego odcinka robi się zagięcia w formie oczek o średnicy około 1,5 cm. Pałąki ustawia się nad zagonem w odległościach 1 metra od siebie wbijając końce dość głęboko w glebę (około 25 cm). Oczka drutu powinny się znaleźć tuż nad ziemią. Jeśli konstrukcję wykonano z innych materiałów, obok pałąków należy wbić haki, aby umożliwić osznurowanie folii. Na obu końcach zagonu, przy pierwszym i ostatnim pałąku wbija się pod kątem 45° dodatkowo jeszcze po jednym pałąku, dzięki czemu folia opada łagodnie. Konstrukcję wzmacnia się sznurkiem, który przeciąga się przez szczyty pałąków, okręcając go wokół każdego pałąka i przywiązując do kołków wbitych ukośnie w ziemię, w obu szczytach tunelu w odległości około 50 cm od krańcowej podpory. Tak przygotowaną konstrukcję nośną nakrywa się pasem grubej na 0,10-0,18 mm folii o szerokości 220-240 cm, a więc umożliwiającej przywiązanie tego nakrycia do kołków. Tunel wzmacnia się dodatkowo sznurkiem. Najpierw przywiązuje się go do jednego z kołków, przymocowując do niego koniec folii, następnie zahacza się sznurek o co drugie oczko lub hak raz z jednej, raz z drugiej strony. Po przeciągnięciu sznurka do końca tunelu przywiązuje się go razem z końcem naciągniętej folii, do drugiego kołka i przekłada z powrotem, zahaczając na krzyż pozostałe oczka. Tak osznurowany tunel jest trwalszy. Brzeg folii od strony północnej lub zachodniej, zależnie od kierunku ustawienia tunelu (korzystniejszy jest północ-południe) przysypuje się około 10-centymetrową warstwą ziemi, przeciwległy zaś cieńszą warstwą lub obciąża się deskami, kamieniami, cegłami itp. Ta strona będzie wykorzystywana do wietrzenia. Aby zapobiec zsuwaniu się folii, przypina się ją do sznurka spinaczami do bielizny. Niskie tunele foliowe mogą być wykorzystywane do uprawy wczesną wiosną marchwi, szpinaku, pietruszki korzeniowej i naciowej, rzodkiewki, sałaty, truskawek; w maju - ogórków, pomidorów, papryki, melonów; jesienią - rzodkiewki, sałaty, fasoli szparagowej. Racjonalnie używane tunele powinny być wykorzystane do osłony 2 lub 3 upraw w jednym sezonie. W tym celu należy je w odpowiednim czasie przenosić z zagonu na zagon. Uprawa warzyw pod tunelami nie różni się w zasadzie od prowadzonej w odkrytym gruncie. Aby osiągnąć wcześniejsze zbiory trzeba przestrzegać terminów siewu i sadzenia, używać właściwych odmian, utrzymać optymalną temperaturę i wilgotność powietrza pod osłoną, w miarę potrzeby podlewać. Warzywa kiełkujące w niższych temperaturach: marchew, pietruszkę, szpinak, rzodkiewki należy siać jak najwcześniej, gdy tylko ziemia obeschnie. W tym też terminie sadzimy sałatę - najlepiej doniczkowaną. Doniczkowaną rozsadę pomidorów i ogórków wysadza się około połowy maja, ogórki sieje się pod koniec I dekady tego miesiąca. Wcześniejsze sadzenie jest ryzykowne, toteż jeśli się na nie zdecydujemy, trzeba mieć jeszcze zapas rozsady. Przy dłużej trwających przymrozkach 3-4°C nawet gruba folia nie ochroni roślin. Temperatura w tunelu jest wyższa tylko o około 2° od temperatury otoczenia a rośliny ciepłolubne giną przy 0°C. Paprykę sadzi się w drugiej połowie maja, a melony w końcu maja, początku czerwca. Tunel należy ustawić bezpośrednio po siewie lub sadzeniu. Przy uprawie pomidorów i ogórków wskazane jest wcześniejsze osłanianie zagonu, aby ziemia się lepiej ogrzała. Do uprawy w tunelach trzeba stosować najwcześniejsze odmiany, np. pomidory powinny być karłowe, samokończące się. Siew powinien być nieco rzadszy. Pomidory sadzi się w rzędy odległe od siebie od 40 do 50 cm, w rzędzie co 25-40 cm zależnie od odmiany, ogórki zaś w rzędy co 50-60 cm, w odległości 25 do 40 cm w rzędzie, paprykę w rozstawie 50 na 30 cm. Wietrzenie uzależnione jest od wymagań uprawianej rośliny, fazy jej rozwoju i przebiegu pogody. Stosunkowo intensywnego wietrzenia wymagają rzodkiewka, sałata, marchew, pomidor, papryka; mniej intensywnego - ogórek, melon. Słabiej wietrzy się tunel do wschodów roślin i w czasie przyjmowania się rozsady, silniej - w czasie intensywnego wzrostu. Należy stale kontrolować temperaturę. Dla pomidorów, ogórków, papryki, melonów optymalne temperatury wynoszą 22-26°C, dla pozostałych warzyw około 15°. Podlewać należy możliwie rzadko, ale obficie, na kilka godzin przed zasłonięciem tunelu. Nadmierna wilgotność powietrza może być przyczyną chorób grzybowych. Oczywiście konieczne jest odchwaszczanie, a przy uprawie pomidorów - opryski przeciw zarazie ziemniaczanej (jak w uprawie gruntowej) oraz wskazana hormonizacja Betaxonem pierwszych gron. Tunele powinny chronić uprawy tylko w początkowym okresie wegetacji, jednak pomidory mogą pozostać pod nim przez cały sezon. Folię ochronną zdejmuje się ze szpinaku - w kwietniu, gdy rozpoczynają się zbiory; z rzodkiewki - po 3 do 4 tygodni od siewu, gdy tworzą się zgrubienia; z sałaty - po 3 do 4 tygodni od posadzenia rozsady, z marchwi - w I połowie maja; z ogórków - w drugiej połowie czerwca, w latach chłodnych - w początkach lipca, (uwaga: należy otwierać tunel w czasie kwitnienia, aby pszczoły zapyliły kwiaty); z melonów - w I połowie lipca. Przez cały ten czas dzięki wietrzeniu utrzymuje się temperaturę odpowiednią dla danego warzywa. W sprzyjających warunkach i przy właściwym obchodzeniu się z folią tunel może służyć przez 2 lata. Zdjętą folię należy umyć i wysuszyć, zwinąć i zaraz przenieść do ciemnego, suchego pomieszczenia, zabezpieczonego przed gryzoniami. Światło słoneczne powoduje rozpad folii. |