Poradnik działkowca

  W początkach marca sezon na działce rozpoczyna cięcie drzew i krzewów owocowych. Należy wykonać je jak najwcześniej, przed pękaniem pączków. Jeżeli bowiem przed ruszeniem soków usunie się część pędów z pączkami, to pozostałe zostaną obficiej zaopatrzone w materiały odżywcze i będą silniej rosnąć.

  Najpierw należy się zająć "kosmetyką" starszych drzew owocowych, zwłaszcza jabłoni i grusz. 8-10-letnie drzewa silnie się rozrastają, a do zagęszczonych koron słabo dociera światło i powietrze, co wpływa na obniżenie plonu. Owoce zawiązują się bowiem głównie na obwodzie drzewa, pozbawione światła są drobniejsze, gorzej wybarwione, mniej smaczne. Przed przystąpieniem do właściwego prześwietlenia należy usunąć gałęzie i pędy suche, połamane, uszkodzone i porażone chorobami, krzyżujące się i ocieniające. Tak przygotowanemu drzewu trzeba się uważnie przyjrzeć.

  U jabłoni i grusz korona powinna mieć do 8 konarów, trzeba więc ich nadmiar usunąć. Robimy to stopniowo, w ciągu kilku lat, aby gwałtownie nie osłabić drzewa. Wycina się konary w miejscach bardziej zagęszczonych, najsłabsze, odchodzące pod zbyt ostrym kątem od pnia, a także odgałęzienia wrastające do środka korony. Drzewa starsze, kilkunastoletnie i słabiej już owocujące odmładza się przez przerzedzenie korony, ścięcie na wysokości około 3 m wierzchołka przewodnika oraz skrócenie konarów o 0,5-1 m. Usuwa się też wewnątrz korony stare, rozgałęzione krótkopędy, które choć kwitną, nie wydają owoców.

  Wilki, czyli pionowo wybijające, silne pędy trzeba usunąć z pnia i z nasady konarów, pozostawiając tylko kilka u ich końca, w odstępach 30 cm. Należy je skrócić. W drugim roku zawiążą pąki kwiatowe, a w trzecim owocują na obrzeżu drzewa. Silniejszego cięcia wymagają także wiśnie i brzoskwinie. Najbardziej rozpowszechnione odmiany wiśni: Lutówka Nefris i North Star owocują na długopędach. Na corocznych przyrostach tworzą się same pąki kwiatowe (poza wierzchołkowym), wobec czego pędy się nie rozgałęziają. Nie cięte, po kilku latach mają długość do 1,5 m, a owocują tylko na samym końcu i to coraz słabiej. Odmiany te należy ciąć silnie, corocznie, aby przyrosty były mocne, dłuższe i aby rozgałęziały się na całej długości. Trzeba więc wiśnie prześwietlić według podanych zasad. Wtedy owocowanie będzie równomierne na całej koronie.

  Brzoskwinia już w czwartym roku po posadzeniu wymaga prześwietlenia i usunięcia lub przycięcia za drugim oczkiem cienkich i słabszych gałązek, zbytnio zagęszczających koronę. Pozostawione długie i grube pędy, mające zwykle w kątach liści po 3 pąki (boczne kwiatowe, środkowy liściowy), skraca się za 8-10 trójką pąków. Co kilka lat starzejące się drzewa trzeba odmłodzić. Zagęszczające się z wiekiem korony śliw trzeba prześwietlić, nie usuwając przewodnika.

  Morele i czereśnie nie wymagają w zasadzie cięcia, tylko usuwania gałęzi chorych i zamierających.

  Dla sprawnego wykonania cięcia niezbędne są dobrze naostrzone narzędzia: piłka ogrodnicza, sekator i nóż ogrodniczy - sierpak. Grubsze pędy i gałęzie należy ciąć na tak zwaną obrączkę, to znaczy zaraz za zgrubieniem u nasady gałęzi. Cięcie za bliskie pnia zwiększa ranę, a pozostawienie sęka może spowodować jego próchnienie, przenoszące się w głąb pnia. Większe rany w obawie przed infekcją smaruje się białą farbą emulsyjną z 2% dodatkiem (2 dkg na litr farby) środków grzybobójczych. Można też użyć specjalnej pasty ogrodniczej.

  Cięcie porzeczek i agrestu należy przeprowadzać na przedwiośniu. Porzeczki czarne i kolorowe, czerwone i białe oraz agrest po posadzeniu przycina się krótko, nad 2-3 oczkiem od ziemi, w odległości 2 cm od oczka, aby nie wyschło. W następnych latach, bez względu na wiek krzewu, usuwa się pędy uszkodzone, chore płożące się po ziemi. Oprócz tego należy przestrzegać przepisów odrębnych dla każdego gatunku, a nawet odmiany. Porzeczki czarne zaczyna się ciąć dopiero w 4 roku po posadzeniu, usuwając wtedy już co roku, u nasady, najstarsze pędy zagęszczające krzew i słabo owocujące. Poznaje się je po ciemnym zabarwieniu skórki. Usuwa się również nadmiar pędów młodszych (te najsłabsze). W krzewie powinno pozostawać po 4 do 5 najsilniejszych pędów trzy i dwuletnich i tyleż jednorocznych, których nie należy skracać.

  Porzeczki kolorowe - w drugim roku po posadzeniu wycina się najsłabsze pędy, pozostawiając 5 do 6 najsilniejszych i skracając je o 1/3-1/2 ich długości. W trzecim i w czwartym roku usuwa się z nowych pędów najsłabsze, pozostawiając 3 lub 4 najsilniejsze i skracając je jak poprzednio. Dopiero w piątym roku zaczyna się wycinać u nasady pędy najstarsze. Krzew porzeczki kolorowej powinien mieć co roku 12-16 pędów. Pędy jednoroczne skraca się każdego roku.

  Agrest tnie się podobnie jak porzeczki kolorowe. Usuwa się całkowicie dopiero pędy pięcioletnie, zastępując je co roku pozostawioną taką samą liczbą pędów jednorocznych. Po wejściu krzewu w pełnię owocowania nie skraca się pędów.

  Maliny - po posadzeniu przycina się na wysokości około 20 cm od ziemi. W następnym roku wycina się najsłabsze pędy, pozostawiając 8 do 10 najsilniejszych, te będą owocowały. Usuwa się je zaraz po zbiorze, nie czekając na ich uschnięcie. Wtedy też wybiera się w krzewie 8-10 najsilniejszych pędów tegorocznych, przeznaczonych na owocowanie w następnym roku, inne usuwając u nasady. Takie cięcia powtarza się co roku. Przez cały okres wegetacji należy usuwać odrosty z międzyrzędzi i między poszczególnymi krzewami. Młode pędy można skracać na wiosnę, ale bardzo słabo.