Poradnik działkowca

  Druga połowa października i początek listopada to najlepszy czas na sadzenie drzew i krzewów owocowych. Dostatek wilgoci w glebie i ciepło sprawiają, że rośliny przyjmują się łatwiej i szybciej. Mogą przed nastaniem zimy zregenerować uszkodzone w czasie wykopywania korzenie i wytworzyć nowe. Dzięki temu wiosną wcześniej rozpoczynają wegetację i wydadzą długie i silniejsze przyrosty. Za jesiennym sadzeniem przemawia również możliwość zakupu odpowiedniego materiału szkółkarskiego; w tym czasie jest największy wybór gatunków i odmian.

  Na działce czy w ogródku przydomowym, gdzie poza drzewami i krzewami owocowymi uprawia się warzywa i rośliny ozdobne, lepiej sadzić jabłonie i grusze w formach karłowych i półkarłowych, z innych zaś gatunków dla których brak podkładek karłowych - odmiany słabo rosnące. Z orzecha włoskiego i czereśni, drzew bardzo silnie rosnących, w małym ogródku trzeba zrezygnować.

  Drzewa karłowate i półkarłowate moją te zalety, że ich korony nie rozrastają się nadmiernie i nie zacieniają ogrodu, rosną szybciej i znacznie wcześniej, bo już w drugim i trzecim roku po posadzeniu zaczynają dawać plon oraz na ogół nie owocują przemiennie. Łatwiej je opryskiwać, ciąć i wykonywać wszystkie inne zabiegi pielęgnacyjne, łatwiejszy jest także zbiór owoców.

  Drzewka karłowe i półkarłowe otrzymuje się przez szczepienie - "okulizację" szlachetnej odmiany na podkładach słabo rosnących, powodujących ograniczenie wzrosty drzewa.

  Dla uzyskania jabłoni karłowych stosuje się w szkółkach wegetatywne podkładki M9 i M26, na których otrzymuje się najmniejsze drzewka, nie przekraczające 1,5 m wysokości. Dla dobrego rozwoju wymagają bardzo żyznych gleb, trzeba je też przywiązywać do palików, bo mają słaby system korzeniowy i mogą wywracać się pod ciężarem owoców.

  Jako podkładki półkarłowe używa się M7, M4 i MM106 o wyższym wzroście i silniejszym systemie korzeniowym, z nich M7 jest najbardziej wytrzymała na mróz. M4 daje najplenniejsze drzewa, zaś MM106 jest najmniej wybredna co do gleby, a również bardzo plenna.

  Podkładki oznaczane są literami, będącymi skrótem nazwy stacji doświadczalnej, w której zostały opracowane, np. MM - Mailing Merton.

  Na podkładce A2 (Alnarp) i na siewce antonówki drzewa jabłoni odporne są wprawdzie na mróz i gorsze warunki glebowe, ale rosną bardzo silnie, co nie jest pożądane na działce.

  Pod grusze, jako podkładka słabo rosnąca stosowana jest pigwa, ale nie jest ona mrozoodporna i nie zrasta się dobrze ze wszystkimi odmianami grusz. Dlatego do ogródków działkowych lepsze są odmiany na podkładce pośredniej gruszy kaukaskiej. Tak więc przy zakupie jabłoni i grusz, trzeba zwracać uwagę nie tylko na odmianę, ale i na to, na jakiej podkładce została ona zaszczepiona.

  W sprzedaży są drzewka dwuletnie z uformowaną koroną oraz jednoroczne okulanty. Wyrośnięte jednoroczne okulanty (bez uformowanej korony) są pełnowartościowym materiałem szkółkarskim, polecanym do nasadzeń. Lepiej się przyjmują niż starsze drzewka, łatwo można uformować ich koronę na dowolnej, pożądanej wysokości, są też znacznie tańsze.

  Kupować należy drzewka tylko zalecanych odmian i jedynie w upoważnionych do sprzedaży punktach.

  Przy zakupie drzewek i krzewów należy zwrócić uwagę na zdrowy, odpowiednio rozwinięty system korzeniowy. Korzenie nie mogą być przesuszone, połamane. Kora pni i gałązek musi być cała, dyskwalifikują drzewka uszkodzenia mechaniczne lub spowodowane przez chorobę czy szkodniki. Pędy i pnie powinny być proste i silne.

  Do ogródków działkowych i przydomowych zalecane są następujące odmiany drzew i krzewów owocowych:

Jabłonie wczesne - Close. Wista Bella. James Grieve; Jabłonie jesienne - Prima, Priam, Priscilla. Antonówka. Wealthy; Jabłonie zimowe - Spartan, Jonathan, Piękna z Boskop.
Grusze letnie - Lipcówka. Faworytka; grusze jesienne - Bonkreta Williamsa, Salisbury, Kornisówka; grusze późne - Konferencja, Paryżanka.
Śliwy - Renkloda Ulena, Renkloda Altana, Węgierki: wczesna, Wangenheima i zwykła, Stanley
Brzoskwinio - Amsden, Meredith. Morele - Early Orange, zaleszczycka, Węgierska, Moorpark.
Wiśnie - Lutówka, Nefris, North Star.
Porzeczka czarna - Mendip Cross, Ojebyn, Roodknop
Porzeczka czerwona - Jonkherr, Holenderska Crerwona, Rondom, Macherauch's Rote Spatlese, Heros.
Agrest - Biały i Czerwony Triumf, Zielony Butelkowy, Lady Delamore.
Maliny - Mailing Promise, Mailing Jewel, Mailing Seedling, Norna, Velen.