Poradnik działkowca

     O wartości siewnej nasion decyduje przede wszystkim ich zdolność kiełkowania, którą określa się w procentach. Jest to ilość nasion, które normalnie skiełkowały w próbce 100 sztuk pobranych do badania. Dla każdego warzywa określa się obowiązującą przy tym temperaturę, wilgotność i czas.
Najczęściej na torebce wydrukowana jest informacja, że zdolność kiełkowania została sprawdzona i do jakiej klasy jakości je zaliczono.

     Niektóre gatunki dość długo zachowują żywotność, na przykład ogórek, dynia, burak, rzodkiewka - do 5 lat, cebula zaś, koper, kukurydza - tracą ją dość szybko, bo już po 2-3 latach. Z tego powodu nasiona powinny być badane w każdym sezonie, aby nie sprawiły nam zawodu. W zimie, najpóźniej w lutym powinno się zbadać zdolność kiełkowania nasion pozostałych z ubiegłego sezonu. Można to z powodzeniem zrobić w domu. Każdą ich partię bada się oddzielnie.
     Dwa razy po 100 (ewent. 50) sztuk nasion drobnych na przykład cebuli, marchwi, sałaty, rzodkiewki (nie wybierać dorodniejszych) układa się równomiernie na wilgotnej, grubej bibule lub na kawałku wilgotnej flaneli tak, aby się ze sobą nie stykały. Przenosi się je wraz z podłożem na talerz, nakrywa wilgotną bibułą lub flanelą, a następnie drugim talerzem, odwróconym dnem do góry. Nasiona większe (bób, groch, kukurydza, burak, fasola) bada się w dwu partiach po 50 sztuk. Umieszcza się je nie na bibule, lecz w wilgotnym, świeżym czystym, przemytym piasku w nieco głębszym naczyniu. Najlepiej wycisnąć w piasku równomierne wgłębienia i umieszczone w nich nasiona wcisnąć tak, aby były nieco widoczne.

     Próbki należy trzymać w temperaturze pokojowej, zraszając tak, aby podłoże było stale umiarkowanie wilgotne, ale nie mokre. Zarówno przesuszenie jak i nadmiar wody są niepożądane.

     Energię kiełkowania ustala się obliczając ile nasion skiełkowało po terminie właściwym dla danego warzywa. A więc: po 3 dniach - gdy badamy zdolność kiełkowania buraka, jarmużu, kalafiora, brokułu, kalarepy, kapusty, ogórka, rzodkiewki; po 4 dniach - gdy idzie o bób, dynię, sałatę; po 5 dniach - przy cykorii sałatowej, grochu, fasoli, pomidorze; po 6 - dla cebuli, kukurydzy, pora; po 7 dniach - kopru, marchwi, szpinaku, pietruszki - dla pietruszki okres ten przedłuża się do 14 dni; po 10 dniach jeśli badamy seler.

     Nasiona, które skiełkowały, jak również spleśniałe lub kiełkujące nienormalnie - usuwa się z podłoża. Prawidłowo kiełkujące ziarna mają jasne, zdrowe kiełki i dobrze rozwinięte korzenie z widocznym korzeniem głównym. Po przewidzianym dla każdego gatunku czasie, liczy się ponownie ile skiełkowało nasion. Po dodaniu wyniku z poprzedniej próby otrzymuje się łączną liczbę skiełkowanych nasion w danej próbce, a więc określa zdolność kiełkowania. Oblicza się ją: po 7 dniach - przy rzodkiewce; po 8 dniach gdy badamy nasiona dyni, grochu gładkiego, ogórka; po 9 dniach dla fasoli, po 10 przy grochu marszczonym, jarmużu, kalafiorze, brukselce, kalarepie, kapuście; po 12 gdy wysialiśmy cebulę, pory, sałatę; po 14 dniach bób, burak, cykorię sałatową, kukurydzę, pomidor; po 14-21 dniach, gdy idzie o koper, marchew, pietruszkę, seler, szpinak. Średnią uzyskamy z dwóch próbek tej samej partii, dodając ich wyniki i dzieląc przez 2. Jeśli w jednej próbie skiełkowało normalnie 80 ze stu nasion, w drugiej zaś 70, to średnia wynosi 150:2=75, czyli 75% zdolności kiełkowania. Przy próbkach obejmujących 50 sztuk, obliczoną średnią trzeba pomnożyć przez 2.

  Jeśli otrzymane wyniki mieszczą się w podanych granicach, nasiona można siać bez ryzyka. Słabiej kiełkujące warto wysiewać tylko w inspekcie lub w skrzynce dla uzyskania rozsady.